Publieke spaarbank - wie gaat dat betalen?

WRR adviseert publieke bank voor diversiteit in financiële sector

Gisteren kwam de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) met een rapport over ons geldstelsel: Geld en schuld - de publieke rol van banken. Ik ga niet beweren dat ik het hele document (301 pagina's!) gelezen heb, maar de samenvatting wel. 

Twee kernproblemen in ons geldstelsel

De WRR benoemt in het rapport twee kernproblemen in ons geldstelsel: 

• teveel schulden ('de grote omvang en hoge volatiliteit van schulden')
• teveel macht voor de grote commerciële banken ('de onbalans tussen publieke en private belangen)

Spaargeld blijft hangen bij ING, Rabobank en ABN Amro

Hier bij VanSpaarbankVeranderen.nl zijn we vooral geïnteresseerd in die macht van de banken. We roepen niet voor niets al heel lang en heel hard dat je met je spaargeld niet bij de grootbanken ABN Amro, ING en Rabobank moet zijn. Toch blijkt dat bijna heel Nederland daar gezellig blijft hangen met z'n spaarrekening, waardoor die banken alleen maar groter worden. Dat ze elders veel meer rente kunnen krijgen verandert daar niets aan.

Check de spaarrente van dit moment

Grootbanken zijn te groot

De grootbanken zijn zó groot dat ze 'too big to fail' zijn: systeembanken die niet mogen omvallen. Een faillissement bij ING, Rabobank of ABN Amro zou zulke enorme gevolgen hebben voor onze maatschappij dat de overheid dat niet zal laten gebeuren. Daardoor, zegt de WRR:

...is de impliciete en expliciete overheidsgarantie groter geworden, zoals tijdens de crisis ook bleek uit de omvangrijke bedragen waarmee banken zijn gered. Banken zijn hiermee feitelijk een soort semipublieke instellingen geworden. En moet opnieuw worden nagedacht over een goede balans tussen publieke en private belangen.

Advies: publieke bank voor alleen betalen en sparen

In haar advies gaat de WRR niet zo ver als de initiatiefnemers van 'Ons geld' - de hele aanleiding voor dit onderzoek - zouden willen. Wel adviseert de Raad om te zorgen voor meer diversiteit in de financiële sector. Hoe dan? Door een 'publiek verankerd alternatief voor betalen en sparen te creëren, naast de huidige banken'. Een publieke bank dus die niets anders doet dan het voeren van betaal- en spaarrekeningen. 

Nieuwe Rijkspostspaarbank... wie gaat dat betalen?

Terug naar vroeger, met de Rijkspostspaarbank zeg maar. In een uitgebreid artikel op Volkskrant.nl wordt terecht de vraag gesteld: 'wie gaat dat betalen?' Zo'n bank mag namelijk geen leningen of hypotheken verstrekken, geen risico's nemen met beleggen. Een rentemarge is er bij de huidige rentestand niet, dus geen mogelijkheid om geld te verdienen. Ondertussen maakt de bank wel kosten die ergens vandaan moeten komen. Zijn wij Nederlanders bereid om die kosten dan zelf te dragen?