Zakgeld voor kinderen - kennelijk niet gewoon?

Kinderen leren omgaan met geld: hoofdtaak bij ouders

Vorige week schreef ik al over de Week van het Geld, waar we nu middenin zitten. Ik nam me toen voor om hier op de BSO waar ik drie middagen per week werk ook aandacht aan te besteden. Zo gezegd, zo gedaan: gratis lespakket besteld bij Wijzer in Geldzaken, poster opgehangen en materialen klaargelegd - in de veronderstelling dat de kinderen er op school ook wel iets van hadden gehoord. En dat kinderen vanaf 8 jaar bijna allemaal wel zakgeld krijgen.

Niets mee gedaan op school

Op 'mijn' BSO hebben we kinderen van 4 verschillende basisscholen. Op mijn vraag maandag en dinsdag wie er op school iets gehoord had over de Week van het Geld was het antwoord bij alle kinderen 'nee!'. Mijn veronderstelling bleek dus niet erg correct, alhoewel ze er misschien gisteren, vandaag of morgen nog mee aan de slag gaan? Gelukkig wordt er in het Jeugdjournaal wel aandacht aan besteed, en dat zien veel kinderen wel - op school of thuis.

Mooi lespakket voor Week van het Geld

Het lespakket is hartstikke leuk en mooi uitgewerkt, makkelijk voor een docent om te gebruiken. Tegelijk snap ik ook dat het lesprogramma van docenten barstensvol zit met van alles dat moet. Volgende week de Week van de Lentekriebels, als het aandurven om daar iets mee te doen.

Voor mij op de BSO is het niet echt logisch om een uitgewerkte les met werkbladen te gaan gebruiken. We zijn immers geen school, het is vrije tijd voor de kinderen waarin ze zo min mogelijk willen 'moeten'. Ze willen spelen, vooral lekker buiten en dat is ook precies wat we willen. De knutsels heb ik wel uitgeprint, zodat de kinderen die dat graag doen een mooie spaarpot of gelddromen vanger kunnen maken.

Wie krijgt er zakgeld?

Daarnaast gebruik ik de Week van het Geld als aanknopingspunt voor een gesprekje tijdens een eetmoment. Dan zitten ze toch allemaal aan tafel. Mijn vraag was: 'Wie krijgt er zakgeld?' Ik had gehoopt dat vrijwel elk kind - ik werk met kinderen van 8 tot 12 jaar - zakgeld zou krijgen. Dat bleek niet het geval, slechts grofweg de helft blijkt zakgeld te krijgen. De andere helft dus niet. Beetje doorgebabbeld over hoe dat dan werkt bij hen. Daar zaten grote verschillen tussen:

• bedragje per week op de bankrekening
• wekelijks contant zakgeld, maar wordt vaak vergeten
• alleen geld bij het uitvoeren van taken in huis
• alleen geld voor rapport en vakanties
• geld krijgen als je er om vraagt

Kortom: lang niet alle ouders leren hun kind op deze leeftijd bewust met geld omgaan. Dat kan ik alleen maar heel jammer vinden: vroeg beginnen met zelf geld beheren is hartstikke goed voor later.

Contante aankoop = gratis?

Zo was ik enorm verbaasd over de uitkomst van een onderzoek in het kader van deze geldweek: Bijna de helft van de jongeren ervaart een aankoop met contant geld als gratis. Wát? Dat heeft dan te maken met het feit dat er voor een contante aankoop geen geld van hun bankrekening af gaat. Dan voelt het als gratis?

Grappig, want ik heb juist altijd geleerd dat mensen zuiniger zijn met contant geld dan met pinnen - daarom adviseren budgetcoaches aan mensen met geldproblemen om te werken met een contant weekbudget. Cash geld uitgeven zou meer 'pijn doen'. Dat is bij de leeftijd 16-19 jaar kennelijk niet het geval. 

Girl math

Nu heb ik een zoon van 18 jaar, precies in die leeftijdsgroep. Ik vroeg hem of hij dat ook zo ziet maar nee, gelukkig niet. Hij noemde het een 'meidenredenering' die ze kennelijk ook wel 'Girl math' noemen. Niets nieuws merk ik na een snelle Google search. Al in 2023 probeerde Josan het aan haar vriend uit te leggen, wat op The Best Social Media terechtkwam, met als puntje 3:

Dat dus. Heel bijzonder, ik had er nog niet eerder van gehoord. Maar ja, ik heb dan ook twee jongens, geen meiden. 

Contant zakgeld achterhaald?

Is het dus achterhaald om kinderen contant zakgeld te geven? Ik vind van niet... als je daar op jonge leeftijd mee begint. Zodra ze leren rekenen (groep 3 dus) beginnen met een klein bedragje aan contant zakgeld. Dan is het niet gek om dat een paar jaar later over te zetten naar betaling op een bankrekening, als je ze durft te vertrouwen met het gebruik van een pinpas. Nou ja, eigenlijk zoals het Nibud het uitlegt bij het onderwerp Financiële opvoeding.

Week van het Geld geen overbodige inspanning

Mijn vragenrondje op de BSO laat zien dat de Week van het Geld absoluut geen overbodige inspanning is. Als veel ouders hun kinderen niet actief leren omgaan met geld door ze al vroeg zakgeld te geven (hoe weinig ook) - dan is het goed om er op andere plekken aandacht aan te besteden. Toch weet ik niet of één zo'n week per jaar dan genoeg is. Zeker niet als heel veel scholen niet mee doen, maar ook als ze dat wel doen... één lesje over omgaan met geld gaat het verschil niet maken.

Ouders bereiken

Het is belangrijk om daarnaast ook ouders te bereiken met informatie over hoe ze hun kind goed kunnen leren omgaan met geld. Alleen de ouders kunnen het echt inbedden in het leven van hun kind, dat kan de school niet. De BSO ook niet. Ik voel een voorstel voor een ouderavond aankomen....